ο Κωστίκας κι ο Γιωρίκας τρώνε στο Τάξιμ

Ακόμα και σήμερα τα ποντιακά ανέκδοτα, αν και έπαψαν να είναι της μόδας, όπως τότε που ήμουν παιδί, συνεχίζουν να με κάνουν να γελώ. Στα περισσότερα, οι Πόντιοι παρουσιάζονται ως αστροπελέκια, ωστόσο ποτέ δεν  εντυπώθηκε κάτι τέτοιο στη συνείδησή μου, αφού το χωριό όπου μεγάλωσα ήταν φίφτι-φίφτι Λαζοί (έτσι τους λέγαμε) - Θρακιώτες και τους ζούσα από κοντά. Ο Λαζέικος μαχαλάς ήταν πάντα ο πιο δραστήριος. Είχε δικό του πολιτιστικό σύλλογο και τα παιδιά διδάσκονταν εκεί Τικ, Τρυγόνα, "τα Μαχαίρια" και άλλους χορούς, διοργάνωναν πανηγύρια, στους γάμους τους το έκαιγαν μέχρι πρωίας προσκαλώντας όλο το χωριό, ακόμα κι εμάς από τις άλλες ράτσες. Ήταν όμως κι οι κουζίνες τους που μύριζαν διαφορετικά. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τα πισία (τυρόπιτες από ζυμάρι, δείτε εδώ μια συνταγή που βρήκα) που μας τηγάνιζε η γιαγιά του Βάββα (Σάββας το κανονικό του) η Ειρήνη, κολλητή της συγχωρεμένης της γιαγιάκας μου της Χρυσάνθης. Αυτές, με την τρίτη φιλενάδα την κυρά Σάρα, κουτσομπόλευαν όλο το χωριό και διάβαζαν το φλυτζάνι, όσο εμείς μασουλώντας παίζαμε ανέμελοι στον μπαχτσέ.

Πολύ συχνά, η θύμηση των Ποντίων τρέχει πίσω στα μέρη που άφησαν πίσω, οι ίδιοι ή οι πρόγονοί τους, για τα οποία ακόμα δακρύζουν. Πολλοί, επισκέπτονται τα ιερά χώματα και με ανακούφιση βλέπουν να συνεχίζονται πολλές από τις παμπάλαιες παραδόσεις. Και στη μουσική και στο χορό και στη μαγειρική φυσικά. Ακόμα και εντός Τουρκίας, όσοι κατάγονται από τον Πόντο, είναι γνωστοί όχι μόνο για τις γαμψές τους μύτες και το μεγάλο κούτελο (σας θυμίζει τίποτα αυτό;), αλλά και για τις μαγειρικές τους ικανότητες. Όλοι ψοφάνε να έχουν γείτονα από την Σαμψούντα, την Τραπεζούντα ή το Ρίζε, γιατί κάθε τόσο τους έρχεται και μια Ποντιακή νοστιμιά πεσκέσι. Για τους υπόλοιπους όμως, στην Πόλη ευτυχώς υπάρχουν εστιατόρια που μαγειρεύουν σπεσιαλιτέ του Πόντου. Το Hayvore που σημαίνει στα Λαζ "εδώ είμαι", άνοιξε πρόσφατα όταν τα δύο συνεταιράκια ενός  άλλου Μαυροθαλασσίτικου εστιατορίου, του Si Sore που σημαίνει "που είσαι;", χώρισαν τα τσανάκια τους. Το όνομα του καινούριου δίνει όπως βλέπετε πληρωμένη απάντηση στο παλιό.

Μπαίνοντας στο μαγαζί με τα καναπεδάκια δερματίνης (!), πέφτουμε πάνω στη βιτρίνα με τα ταψιά και τις πήλινες γάστρες. Φασολάδα, ρεβίθια, πιλάφι, σαρμάδες, τουρλού, φασολάκια και φυσικά γαύρος σε 3 βερσιόν (βλ. παρακάτω) και άλλα. Ξεκινήσαμε με λαζ εκμεγί (καλαμποκένιο ψωμί, σήμα κατατεθέν της τοπικής κουζίνας), φρεσκοψημένο πιντέ (λαγάνα) με βούτυρο να λιώνει στις καμπύλες του, παζί γιαχνί (το παζί μοιάζει με σπανάκι) και σαρμάδες με καρά λαχάνα.

Το όνομα του τελευταίου αν και σημαίνει μαύρο λάχανο, δε θυμίζει καθόλου το γνωστό ζαρζαβατικό. Άκρως επιμορφωτική η πρωτοβουλία του γκαρσόν να μας φέρει να δούμε το άγνωστο στην Ελλάδα, είδος μαρουλιού να το πω; UPDATE: Μετά από παρατηρήσεις αναγνωστών με Ποντιακή καταγωγή, έμαθα ότι η χρήση του μαυρολάχανου δεν είναι σπάνια στην Ελλάδα, ειδικά σε περιοχές με πρόσφυγες από τη Μαύρη Θάλασσα. Μια δημοφιλής συνταγή με το παραπάνω ζαρζαβατικό είναι για παράδειγμα, η σούπα με μαύρο λάχανο και φασόλια, που φαίνεται στο μεγάλο καζάνι σε μια από τις επόμενες φωτό και οι Πόντιοι τη λένε "λάχανα με τα φασούλε".

Συνεχίσαμε με χαμσιλί πιλάφ, αχ βρε Φατός τεϊζέ, ακόμα σε μακαρίζω για το καλό που μου 'κανες! Νόστιμο ήταν, ειδικά αυτοί από την παρέα που δεν είχαν ξαναφάει, ξαφνιάστηκαν ευχάριστα. Η μόνη μου ένσταση που εξέφρασα ήταν: Βρε παιδιά, λίγο κανελίτσα γιατί δε βάζετε; Μην τη φοβάστε!

Γιατί δεν πας να το πεις μόνος σου στον υπεύθυνο;, μου λένε. Κι όντως κατεβαίνω τα σκαλοπάτια και μπαίνω στην κουζίνα για να γνωρίσω την Χιουριγέ τη μαγείρισσα (το  αφεντικό φεύγοντας από το πρώτο μαγαζί, την πήρε μαζί του), η οποία με ξενάγησε στο βασίλειό της. Καί η φυσιογνωμία της, καί η ντόμπρα συμπεριφορά της, μου θύμισαν πολλές Πόντιες θειάδες από το χωριό μου.

Σαν να μη μας έφτανε η ψαρίλα του πιλαφιού, θέλαμε να δοκιμάσουμε και το χαμσί μπουλαμά, αφήνοντας το τηγανητό (σε ελαφρύ κουρκούτι) για την επόμενη φορά. Έχω δοκιμάσει μπουλαμά κι άλλοτε αλλά συνήθως με μεγάλα ψάρια, είχα όμως την περιέργεια να το δω και με  γαυράκια. Ωραιότατος ήταν, με την αραιή σαλτσούλα με ντοματούλα, πιπεριά, κρεμμυδάκι και μαυροπίπερο να ψοφάει για παπάρες. Οι αγαπητοί μου οδοντίατροι, ας κάνουν το κόπο να μας ενημερώσουν για τον σωστό μπουλαμά. Ελάτε τώρα, αφού το ξέρω ότι είναι ο αγαπημένος σας. Φυσικά, καλοδεχούμενος να μας διαφωτίσει είναι και όποιος άλλος γνωρίζει.

Τελειώσαμε το δείπνο μας με κυδώνι ψητό. Κομμένο στη μέση, με την λακουβίτσα γεμισμένη με ένα κομμάτι μήλου, από πάνω τριμμένο καρύδι και στο βάθος ν' ακούγεται λίγο βουτυράκι. Ο "σπιτικός" μπακλαβάς, ήταν όντως διαφορετικός από αυτόν των μπακλαβατζίδικων, γεγονός που μου άρεσε πολύ.

Η γενική εντύπωση που μου άφησε το Hayvore είναι θετική, με τον καιρό θα τα πάει φαντάζομαι ακόμα καλύτερα. Μιας και βρίσκεται πολύ κοντά στο σπίτι, όλο και θα περνάω για τα πιάτα λαχανικών, για χαμσί όσο ακόμα είναι η εποχή του και τις υπόλοιπες Ποντιακές σπεσιαλιτέ - που περιλαμβάνουν εκτός των άλλων μιχλαμά, λαζ μπορεγί και πιντέ (πεϊνιρλί), που φουρνίζει ο ηλικιωμένος μάστορας. Την ώρα που ήμασταν εμείς εκεί, το πόστο ανέλαβε ο Χιζίρ, το νεαρό αφεντικό, για να πεταχτεί ο μάστορας σε μια δουλειά.

Δεδομένου ότι βρίσκεται στο Τουρνατζιμπασί σοκάκ, στο ίδιο δηλαδή κάθετο της Ιστικλάλ με το Ζωγράφειο, το κάνει εύκολα ανιχνεύσιμο. Για 100% επιτυχία, πείτε στις κοπέλες  της παρέας ότι κατεβαίνοντας το μεγάλο πεζόδρομο, θα δουν στα δεξιά το κατάστημα καλλυντικών MAC. Εεεε, μπαίνετε στο καθετάκι απέναντι και στα 20 μέτρα θα το δείτε. Μπορεί μάλιστα να είμαστε και τυχεροί και να συναντηθούμε. Θα σας προϋπαντήσω και σε άπταιστα λαζέικα βεβαίως, χαϊβορέ!